‘I hope it’s true what my wife said to me. She says, babe, it’s the beginning of a great adventure.’
Lou Reed, The New York album (1990)
2
Zwangerschapsmanagement voor mannen Henk Hanssen en Lonneke Kranendonk
IkVader Boeken
3
De pers over de Zwangerschapsmanagement voor mannen: ‘Leuk, eerlijk en schematisch boek, ontdaan van de roze wolk.’ Trouw ‘Leuk! Praktisch maar ook grappig handboek voor vaders die voorbereid aan de start willen verschijnen.’ Margriet ‘Een gids die per maand niet alleen vertelt wat er met de baby en de aanstaande moeder gebeurt, maar ook jouw vragen beantwoordt en je emoties een plek geeft.’ Ouders van Nu ‘De bevalling thuis of in het ziekenhuis, verlofregelingen, mogelijkheden voor kinderopvang, prenataal onderzoek, bevalling, keizersnede en kinderzitjes: alles wat een man die vader wordt moet weten komt voorbij.’ Leeuwarder Courant Eerste druk: maart 2005 (uitgeverij Van Gennep) Tweede druk: juni 2006 (IkVader Boeken) Derde druk: januari 2009 (IkVader Boeken) Vierde druk: juni 2010 (IkVader Boeken) Vijfde druk: januari 2011 (IkVader Boeken) Zesde druk: maart 2013 (IkVader Boeken) Zwangerschapsmanagement voor mannen verscheen eerder als de 9Maandengids voor mannen. Met ingang van de vijfde druk is de titel gewijzigd. De inhoud is geaktualiseerd.
© 2005-2013 Henk Hanssen IkVader Boeken, Postbus 311 – 1200 AH Hilversum Ontwerp en illustraties: Studio ErikPrinsen.nl ISBN: 0978-90-77393-06-2 • NUR 850 Passages uit dit boek zijn eerder gepubliceerd in Babymanagement voor mannen (2004) van Henk Hanssen en Daddy Cool (2004) van Erik Nieuwenhuis en IkVader-auteurs
4
Inhoud Maand 1: Raak geschoten!
15
Je eerste date met de verloskundige
72
Agenda
16
Miskraam en hoe daarop te reageren
74
Raak schieten, hoe werkt dat?
18
Maandboek:
Hoe blijf je betrokken?
20
In Memoriam: een vrijbuiter
76
Checklist voor de tweede maand
78
Maand 3: Big News!
81
Het geslacht bepalen vóór de zwangerschap
20
Het geslacht achterhalen tijdens de zwangerschap
24
Agenda
82
Het menu
27
Wanneer vertel je ‘het’ en hoe?
84
IkVaderforum:
IkVaderforum: De reacties op
‘Waar ben ik aan begonnen?’
28
‘Het Grote Nieuws vertellen’
85
Vreetkicks
36
Zeven tips om het origineel te brengen
86
Is mijn kind van de melkboer?
38
Broedgedrag
86
Kinderopvang
91
Maandboek: Het syndroom van Gauguin
40
IkVaderforum: ‘Kinderopvang’
Checklist voor de eerste maand
44
Maandboek: We noemen je ‘de boon’ 110
104
Checklist voor de derde maand
113
Maand 2: Is het een blijvertje?
47
Agenda
48
Maand 4: Geen weg terug
115
Het Relatie Examen
50
Agenda
116
Juridische planning
118
IkVaderforum: ‘Ik krijg de wind van voren’
51
Planning op het werk
124
Prenataal onderzoek
53
Vaderschap als managementtraining
129
Echografie: de eerste blik op je kind 54
Het Flexverzoek
130
IkVaderforum:
Wettelijke verlofregelingen
133
‘De eerste echo/pretecho’
57
IkVaderforum:
Prenataal onderzoek
58
‘Een dagje minder werken’
136
IkVaderforum: ‘De vruchtwaterpunctie’ 65
Financiële planning
139
Ochtendmisselijkheid
67
IkVaderforum: ‘Sparen voor je kind’
146
Bezieling
69
Maandboek:
10
Mijn zenmeester, de commode
147 Prenatale communicatie
213
Checklist voor de vierde maand
150 Prenataal leren
216
Maandboek: Hendrik zal hij heten 217
Maand 5: Meepuffen of je adem inhouden?
153
Agenda
154 Maand 7:
De Pufles
156 De vader die ik wil zijn
Checklist voor de zesde maand
3 lessen die je niet leert in de pufles 161 Agenda IkVaderforum: ‘Meepuffen’
Persoonlijk Vaderschaps Plan
te laten zien dat je om haar geeft 164 De 7 VaderVragen
226 228 228
Let’s talk about sex
166 De 7 Dimensies van
Creatieve standjes
171 Effectief Vaderschap
IkVaderforum: ‘Seks tijdens de
223 224
161 Welke vader wil ik zijn?
37 manieren om
220
Hoe effectief kun jij zijn?
zwangerschap’
173 Mijn VaderVisie
Maandboek: Puf, puf, hijg, hijg
175 IkVaderforum:
Checklist voor de vijfde maand
178 ‘Waarom wil je kinderen?’
229 231 232 234
Maandboek:
Maand 6: Mijn achternaam is heilig!
181 Checklist voor de zevende maand
Agenda
182
Het Voornamen Debat
186 Maand 8: Thuis of ziekenhuis? 243
IkVaderforum: ‘Naam kiezen’
188 Agenda
244
Praktische planning
191 Nesteldrang
246
De kinderwagen
191 Thuis of ziekenhuis?
247
IkVaderforum: ‘Wat is
Het banier wordt gestreken
238 241
IkVaderforum: ‘Thuis of ziekenhuis?’ 249
de beste kinderwagen?’
197 Baby Basics
251
Het autostoeltje
198 Help, de weeën beginnen al!
253
IkVaderforum: ‘Autostoeltjes’
202 Couveusekind
255
De kinderkamer
203 Fabels en feiten over borstvoeding 259
IkVaderforum: ‘Waar slaapt de kleine?’ 205 Maandboek: Meconium blues Babyfoon
209 Checklist voor de achtste maand 11
264 267
Maand 9: De bevalling
269 11. Na de bevalling:
Agenda
270 de geboorte van een vader
319
Hoe begint de bevalling?
272 Agenda
320
Aangifte doen
322
een nat washandje?
273 Spreading the news
324
Fasen van de bevalling
275 Soorten kraamzorg
325
De ontsluitingsfase
275 Kraamfeestje?
328
De persfase
278 Hoe bouw je een band op
Complicaties
279 met de baby?
330
Na de geboorte
282 Huilen & jouw reactie
331
Ben ik meer dan
IkVaderforum: ‘Hoe is het om
IkVaderforum:
bij de bevalling te zijn?’
282 ‘Hoe vul ik mijn vaderrol in?’
333
De APGAR-score
286 Wil de ideale vader opstaan?
338
De nageboortefase
288 Zijn moeders betere ouders?
339
Pijnbestrijding
290 Time-management
344
Maandboek: De bestelling
292 Brengt vaderschap geluk?
344
Checklist voor de negende maand 296 Maandboek: Pappadag Checklist
Maand 10: ‘Kom er eens uit, joh!’
299 Aanstaande PappABC
Agenda
300
Strippen
303 Geraadpleegde bronnen
Primen
304
Infuus met oxytocine
305
IkVaderforum:
‘Inleiden van de bevalling.’
306
Keizersnee
308
IkVaderforum: ‘Keizersnee’
310
Ruggenprik
312
Herstel na de operatie
313
Maandboek: Lucky morning
314
Checklist voor ‘overtijd’
317
12
344 352 353 370
Maand 2
Is het een blijvertje?
‘Vaderschap verplicht tot respectvol handelen. Vaderschap kost tijd en energie. Vaderschap loont. Meer dan welke salarisverhoging, welke maatschappelijke sprong voorwaarts, welke schouderklop ook, beloont vaderschap zichzelf in relationele zin, in termen van ontplooiing.’ Arend van Dam in De ideale vader, speurtocht naar de essentie van het vaderschap (1993)
47
De tweede maand. Wat staat er op de agenda? Lengte: Van 2 mm (rijstkorrel) tot 3 cm (paperclip) Gewicht: Van minder dan 1 tot 2 gram Uiterlijk: Van klomp cellen tot garnaal Ontwikkeling: Je zou je werkelijk rot schrikken als je in een donkere steeg een levensgrote versie van je baby tegen zou komen. Zijn hart-in-aanbouw hangt voor een deel buiten zijn romp en op de plaats van armen en benen steken stompjes naar buiten die aan een melaatse doen denken… Wees gerust, het komt allemaal goed. Zijn spieren zijn al zo ver ontwikkeld dat hij zich kan bewegen. Verder wordt er deze maand gesleuteld aan het hart en het centrale zenuwstelsel terwijl ook maag, darmen en longen vorm krijgen. Er ontstaat een primitief systeem van bloedvaten, waardoor halverwege deze maand het hart al gaat kloppen. Daarna komen het hoofd, de borstkas en de buikholte aan de beurt. Aan het eind van deze maand is de basis voor alle organen gereed. En volgens Aristoteles krijgt je kind deze maand een ziel. Lichamelijk • moet onderweg steeds ergens stoppen omdat ze het gevoel heeft dat ze moet plassen • lust sommige dingen ineens niet meer, zoals koffie of een vette hap • gaat zich te buiten aan zoetigheden (ijs), zuur voedsel (augurken) of andere lekkernijen • krijgt grotere borsten (yes!) en haar tepels worden donkerder van kleur • ruikt dat de buren van drie huizen verderop vlees braden en moet daarvan kokhalzen • raakt verslaafd aan de geur van groene zeep of pas gestreken kleding
48
• is kouwelijk (dikke trui, warme sokken, met een deken op de bank) • heeft vaginaal bloedverlies (komt voor bij 20 tot 30 procent van de zwangere vrouwen) • heeft nog steeds last van die misselijkheid ’s ochtends Emotioneel • is voortdurend vermoeid, zowel geestelijk als lichamelijk • heeft een vaag, zeurend pijntje onder in haar buik (door de groei van de baarmoeder) • is chagrijnig: slingert allerlei opmerkingen naar je hoofd • vreest dat je haar onaantrekkelijk gaat vinden • vindt het moeilijk om de aandacht bij haar werk te houden • is bang voor een miskraam • is dromerig en verstrooid (zorg dat anderen ook een huissleutel hebben) • of voelt helemaal niks en twijfelt geregeld of ze wel zwanger is • • • • •
voelt je meer verbonden met je vrouw probeert het idee van vader worden nog van je af te zetten vergeet soms dat je vrouw zwanger is kunt fel reageren op haar verwijten… …maar begint in te zien dat je die het beste kunt negeren
49
Het Relatie Examen Bewezen is het niet en dat zal ook wel nooit lukken, maar het lijkt soms alsof de zwangerschapshormonen een stofje bevatten dat aanstaande vaders het leven zuur maakt. Misschien is het een genetisch bepaalde logica die maakt dat je vrouw je vanaf deze maand flink op de proef gaat stellen. Ze gaat ten slotte een fase in waarin ze meer dan ooit op jou moet kunnen bouwen. Het vuur wordt je na aan de schenen gelegd gedurende een opeenvolging van gesprekken en discussies waarin het draait om jouw betrouwbaarheid – een exercitie die zich maandenlang voort kan slepen. Nee, het is niet bepaald de tijd voor bekentenissen over avonturen uit je verleden. De meest effectieve manier om jezelf door dit examen te loodsen is door haar opmerkingen en uitvallen te interpreteren als een schreeuw om zekerheid. Kruip niet in je schulp, maar toon haar jouw gevoel over de zwangerschap. Praat over je dromen, je zorgen, je plannen voor de toekomst, je twijfels, je angsten. Kortom, toon je betrokkenheid en je slaagt cum laude.
50
Je eerste date met de verloskundige In de twaalfde week van de zwangerschap staat de eerste afspraak met de verloskundige op de agenda. Wie dat is, mogen jullie zelf bepalen. Het kan een verloskundige zijn die, meestal samen met een aantal collega’s, een eigen praktijk runt of een verloskundige die verbonden is aan een ziekenhuis. De kosten van de verloskundige zorg worden betaald door de verzekeraar. In de weken voorafgaand aan de eerste afspraak kan je vrouw met meerdere verloskundigen gesprekken voeren en vervolgens kiezen voor degene bij wie zij zich het prettigst voelt. Haar taken bestaan uit een mix van medisch-technische handelingen, het geven van voorlichting en het verlenen van zorg. En haar specialiteit is het begeleiden van een thuisbevalling. In tegenstelling tot vrijwel alle andere landen heerst in Nederland de opvatting dat een bevalling bij voorkeur thuis dient te geschieden. Pas wanneer de bevalling afwijkend verloopt, maakt de verloskundige een afweging die ertoe kan leiden dat zij doorverwijst naar een gynaecoloog of andere specialist in het ziekenhuis. De thuisbevalling verliest geleidelijk aan populariteit. Vond in 1989 nog ruim eenderde van de bevallingen thuis plaats, tegenwoordig schommelt dit aantal rond een kwart. 72
80
Maand 3
Big News!
‘Vaderschap is de bereidheid een eindeloos surplus aan activiteit te investeren in een onderneming die uiteindelijk niet het eigen belang dient, maar dat van een ander, deze ander van wie het bestaansrecht erkend is.’ Cornelis Verhoeven in De resten van het vaderschap (1975)
81
De derde maand. Wat staat er op de agenda? Lengte: Van 3 cm (paperclip) tot 9 cm (theelepel) Gewicht: Van 2 tot 30 gram Uiterlijk: Van garnaal tot aapje met zwemvliezen Ontwikkeling: Er komt steeds meer vorm in je baby. Hij krijgt schouders, ellebogen, knieën en heupen en hij kan z’n hoofd oprichten. Het geslacht staat al vanaf de bevruchting vast, maar pas in deze maand worden de zaadballen of de eierstokken gevormd. Halverwege deze maand krijgt hij een nieuwe naam: foetus. De neus en de oorschelpen ontstaan, het hoofd begint een gezicht te krijgen. De darmen, die tot nu toe deels in de navelstreng zaten, trekken zich terug in de buikholte. Nu de organen zijn gevormd, wordt alle energie naar het groeiproces verlegd: het gewicht verdubbelt deze maand bijna per week. Hij kan zijn voeten bewegen en met zijn vingers, waar nog vliezen tussen zitten, een vuist maken Lichamelijk • is minder vermoeid of misselijk. De kwalen uit het begin van de zwangerschap nemen af • laat de bovenste knoop van haar broek steeds vaker open – haar taille verdwijnt • heeft een nieuwe bh nodig – haar borsten kunnen wel twee tot drie cups gegroeid zijn • zal helaas ook nieuwe slips moeten aanschaffen… • heeft door de zwangerschapshormonen een minder droge huid (haar huid is gladder en stralender), maar ze kan ook die jeugdpuistjes zien terugkeren • heeft een volle bos haar (het hormoon oestrogeen zorgt ervoor dat het haar minder uitvalt dan normaal) • kan bij het sporten sneller blessures oplopen 82
Emotioneel • durft te aanvaarden dat ze nu toch echt zwanger is • begint zich te concentreren op het leven in haar buik • laat om onbenulligheden en/of een tranentrekkende film de tranen vrijuit lopen • vindt dat jij niet genoeg meeleeft en/of dat je geen rekening houdt met ‘alles’ wat er nog gedaan moet worden • heeft minder zin in seks (tijdelijk verschijnsel)
• JIJ • • • • •
It’s for real: je hoort het hart kloppen, en beseft dat het menens is laat alle vrouwen die je bemind hebt in je leven nog eens op je netvlies voorbij paraderen voelt een onbedwingbare aandrang om takken en voedsel naar je hut te slepen ergert je soms aan alle aandacht die zij krijgt verlangt naar de tijd dat gesprekken nog niet geheel door baby’s & buiken werden gedomineerd voelt je verward en trots en gelukkig 83
De Pufles Vroeger kwamen kinderen nog ter wereld zonder dat iemand een cursus volgde. Moeder niet en vader al helemaal niet. Hij mocht, nee, moest afwachten tot de zuster hem kwam halen. Zelfs even een blik naar binnen werpen, was er niet bij. In 1965 werd in de VS nog een man gearresteerd en beboet omdat hij zich ‘ongeautoriseerd toegang had verschaft tot de verloskamer van een ziekenhuis in een poging getuige te zijn van de geboorte van zijn tweede kind’. In datzelfde jaar verscheen in Amerika een invloedrijk boek dat de vaders eindelijk een entree zou verschaffen tot de verloskamer. In Husband-Coached Childbirth betoogt de in 1998 overleden verloskundige Robert Bradley dat vaders juist een vitale rol spelen bij de emotionele ondersteuning van hun vrouw en bovendien dat het van groot belang is dat zij in staat worden gesteld zich te hechten aan hun kind. Tegenwoordig zijn bijna alle vaders aanwezig bij de geboorte, de meeste van hen in een actieve rol waarvoor ze een heuse training achter de rug hebben. Nederland is een cursusland en dat geldt zeker voor het aanbod richting aanstaande ouders. Mensendiecktherapie, Cesartherapie, Samen Bevallen, psychoprofylaxe, haptonomische zwangerschapsbegeleiding, zwangerschapsgym, zwangerschapsyoga, zwangerschapszwemmen, zwangerschapsfitness… Voorbereiding is een tak van sport geworden. Wat houdt het in? En wat wordt er van jou verwacht?
Meepufgehalte Vrijwel alle zwangerschapscursussen bereiden je vrouw niet alleen fysiek maar ook mentaal voor op de naderende bevalling. De meeste trainingen beginnen aan het einde van de vijfde of het begin van de zesde maand. De cursussen eindigen met een ‘terugkomdag’ ná de bevalling waarop uitleg en instructies worden gegeven voor de herstelperiode. Op de volgende pagina’s vind je een overzicht van de acht voorbereidingsmethoden die in Nederland het meest populair zijn. We hebben per methode jouw aandeel berekend door het meepufgehalte te meten in een schaal van 156
0 tot 5. Wordt van jou een intensieve deelname verwacht, dan scoort de methode dus vijf punten voor het meepufgehalte. • Zwangerschapsgymnastiek. Meepufgehalte: 1 Activiteit: Onder leiding van een fysiotherapeut of gespecialiseerde docent zwangerschapsgym trainen de dames de spieren die de komende maanden het meest worden belast. Verder oefenen ze ademhalingstechnieken om tijdens de bevalling de weeën te kunnen opvangen. Theeleuten vormt ook een belangrijk onderdeel van de training. Start: 25ste week – Duur: ca. 10 lessen van 1,5 uur Jouw rol: De gemiddelde gymcursus bevat een tot twee ‘vaderavonden’ waarop de ins & outs van de bevalling worden toegelicht. Ook onderricht in het vakbekwaam ‘wegmasseren van weeën’ bij je vrouw. • Zwangerschapszwemmen. Meepufgehalte: 0 Activiteit: Aanvulling op de gymclub. Onder leiding van een zwemtrainer voeren de meiden bewegings- en strekoefeningen uit die met name gericht zijn op de beenspieren, de bekkenbodem, de schoudergordel en de buiken borstademhaling. Zwemdiploma kan ze thuis laten. De lessen worden gegeven in een verwarmd instructiebad met een diepte van 1 m 20. Start: 25ste week Duur: zo vaak als ze wil Jouw rol: De eerste zwangersschapszwemcursus met een partnerprogramma moeten we nog tegenkomen.
• Mensendieck. Meepufgehalte: 1 Activiteit: ‘Zelf doen, zelf zien, zelf doorvoelen, zelf oordelen’ was het credo van Bess M. Mensendieck (1864-1957), de geboren Duitse die Nederland verrijkte met haar beroemde oefentherapie. Vertaald naar de zwangerschap zou het motto ‘Duik in je weeën’ kunnen luiden, naar het boek dat de Amsterdamse 157
Mensendieck-therapeute Carita Salomé over de training voor zwangeren schreef. Hoe dit er exact aantoe gaat, is ons niet precies duidelijk. Feit is wel dat alles draait om bewustwording en zelfwerkzaamheid. Een methode voor aanpakkers dus, met spierversterkende en ontspannende oefeningen, perstechnieken en veel aandacht voor een goede houding. Start: 26e tot 30e week Duur: ca. 7 lessen Jouw rol: Deze cursus bevat geen tot één partnerles met info over de bevalling waarbij het accent ligt op het ondersteunen van haar lichaamshouding. Nauwelijks gepuf dus. Meer info www.nvom.nl – Nederlandse Vereniging voor Oefentherapie Mensendieck • Zwanger & Fit. Meepufgehalte: 2 Activiteit: Fitnessvariant van de zwangerschapscursussen. Onder regie van een Zwanger & Fit Instructor leren de deelneemsters hoe zij tijdens de zwangerschap verantwoord kunnen blijven sporten. Via onder meer aerobics, fitnessballen en krachttraining – met en zonder apparaten – wordt getraind voor de bevalling en gewerkt aan de algehele conditie. Start: 25ste week Duur: ca. 8 lessen van een uur Jouw rol: Zwanger & Fit bevat doorgaans twee partnerlessen waarin je leert mentale en fysieke steun te geven aan je vrouw en een reeks massage- en ademhalingsoefeningen met haar doet. • Zwangerschapsyoga. Meepufgehalte: 3 à 5 Activiteit: Je adem als instrument gebruiken voor het vinden van ontspanning, concentratie en kracht, dat is het doel van deze cursus. Als het goed is, leren vrouwen hier om zo goed naar 158
hun lichaam te luisteren dat ze tijdens de bevalling als vanzelf voelen wat hun lijf van hen vraagt. Bevallen met intuïtie en zelfvertrouwen als richtsnoer, dat is de theorie. Start: vanaf de 25ste week Duur: ca. 15 lessen van 1,5 uur Jouw rol: Reken op minstens twee partnerlessen. Er zijn ook yogacursussen waarbij de partner in het volledige programma meepuft – sorry – meedraait. Je neemt samen mogelijke bevallingshoudingen door, leert haar (buik) te masseren en, natuurlijk, mee te puffen in alle snelheden en toonhoogten. • Haptonomische zwangerschapsbegeleiding. Meepufgehalte: 5 Activiteit: Aan de hand van Ted Troost de verloskamer in. Bij haptonomie, de leer van het aanraken, staat het ongeboren kind centraal. Deelnemers leren via strelingen contact te maken met het kind zodat hij het gevoel krijgt dat hij letterlijk in vertrouwde handen is. Ook oefeningen van de ademhaling en de bekkenbodemspieren staan op het menu, zij het minder prominent dan in andere cursussen. Start: vanaf de 25ste week Duur: ca. 5 lessen van 45 minuten Jouw rol: Alle avonden zijn partneravonden. De haptonomische filosofie gaat ervan uit dat je samen een kind op de wereld zet. Je volgt deze cursus strikt privé: jij, je vrouw en de therapeut. Meer info www.bo-link.nl – Site van de Amsterdamse haptonome Marguérite Boeije www.haptotherapeuten-vvh.nl – Vereniging van Haptotherapeuten • Psychoprofylaxe. Meepufgehalte: 5 Activiteit: De baarmoederspier is een spier die, net als alle andere spieren, in staat is pijnloos zijn werk te doen mits de vrouw weet hoe die te belasten. Waar yogi de intuïtie propageren, 159
vertrouwen de aanhangers van de psychoprofylaxe-methode op het verstand. Hoe meer je vrouw zich met kennis wapent, hoe meer vertrouwen zij in zichzelf krijgt, is de gedachte. Als haar hersenen de juiste data paraat hebben, neemt ze straks ook de juiste beslissingen. Er is dus zeer veel aandacht voor wat er tijdens een bevalling kan gebeuren – geen detail blijft onbesproken. De lichamelijke training bestaat vooral uit ontspanning, het vinden van een goede houding en specifieke ademhaling. Start: vanaf de 30e week – Duur: ca. 8 lessen van twee uur Jouw rol: Psychoprofylaxe hecht groot belang aan de inbreng van vaders. ‘Samen een zwangerschap aangaan betekent samen de bevalling beleven,’ vindt men. Je neemt in een actieve rol deel aan alle lessen. • Samen Bevallen. Meepufgehalte: 5
Activiteit: Uitgebreid programma waarin alle aspecten aan bod komen: anatomie, ademhalingsoefeningen, bevallingshoudingen, fases in de bevalling, ‘positief omgaan’ met pijn, de kraamtijd en ook borstvoeding. Start: vanaf 30e week Duur: ca. 9 lessen van twee uur of een compacte weekendcursus Jouw rol: In deze cursus puf je all the way mee. Want, stelt men, bevallen is een natuurlijke gebeurtenis die je samen beleeft. Je leert bij elke fase van de bevalling hoe jij je vrouw het best kunt ondersteunen. Je volgt de cursus met vier tot zes andere stellen. Meer info www.samenbevallen.nl – Site van de Vereniging Samen Bevallen die in het hele land actief is. 160
Drie lessen die je niet leert in de pufles: 1. Wees assertief. Blijf beseffen dat het (ook) jouw kind is dat in aantocht is en niet het kind van de dienstdoende arts. Als er complicaties optreden en je vrouw op apengapen ligt, behoor jij degene te zijn die geraadpleegd wordt bij medische beslissingen. Vertrouw op de capaciteiten van de verloskundige en/of arts, maar laat niet over je heen lopen. 2. Blijf ‘domme’ vragen stellen als er iets gebeurt wat je niet begrijpt. 3. Vraag – als de situatie het toelaat – naar de reden als je vrouw of jij tijdens de bevalling een suggestie doet die wordt afgewezen.
161
37 manieren om te laten zien dat je om haar geeft Let op. Dit zijn de belangrijkste pagina’s van dit boek. Met deze door jonge moeders goedgekeurde tips versterk je haar vertrouwen in jou en maak je je uitermate geliefd bij haar. 1 Geef zo spontaan mogelijk aan dat je graag meewilt naar de afspraak met de verloskundige. En voeg eraan toe dat je niet kunt wáchten tot de pufles begint! Oefen je stalen gezicht voor de spiegel. 2 Verzin een koosnaam voor je ongeboren kind en vraag je vrouw vervolgens regelmatig hoe het met haar en <koosnaam> gaat. 3 Sta een half uur eerder op en verras haar met een vitaminerijk powershakeontbijt van vers fruit en yoghurt. 4 Als je vrouw al met verlof is: blijf na het ontbijt in bed liggen. Als ze vraagt of je niet naar je werk moet, zeg je dat je een dag vrij hebt genomen om met haar wat te ondernemen. 5 Geef haar voet-, rug- en buikmassages. Voor de perfectionist is in de handel een speciale ‘bolle buiken-olie’ verkrijgbaar, bijvoorbeeld van het merk Weleda. 6 Reserveer kaartjes voor de bios. Of huur een tranentrekker als Sleepless in Seattle of Sense and Sensibility. 7 Verwachten jullie een tweeling? Koop de roman De Tweeling voor haar. Trouwens ook mooi als je geen tweeling verwacht. 8 Zeg ‘nee’ als ze vraagt of ze voor gek loopt in die zwangerschapskleding. 9 Neem een bos rozen mee naar huis (nee, niet van de benzinepomp). 10 Ga samen zwangerschapskleding shoppen en kies uit wat jij haar goed vindt staan. 11 Vertel haar nog maar een keer dat ze er fantastisch uitziet – zelfs als ze al meer dan vijftien kilo is aangekomen. 12 Neem al het zware tilwerk van haar over. 13 Rook niet in haar bijzijn of stop met roken. 14 Geef haar een ‘moederdag’-cadeautje en vertel dat je zeker weet dat ze een geweldige moeder zal zijn. 15 Verzeker haar keer op keer dat je alle vertrouwen in de toekomst hebt. 16 Ga samen sporten (zie pagina 108). 164
17 Bedenk dat ze na een feestje te moe kan zijn om terug te rijden. ‘Bob’ een avond met haar mee. 18 Maak minstens één keer per maand een fraaie foto van haar groeiende buik. 19 Misschien houdt zij een zwangerschapsdagboek bij. Doe ook een duit in het zakje en schrijf een brief aan je ongeboren kind. 20 Omhels haar veel en vaak. Onderzoek heeft uitgewezen dat hoe vaker je haar nu omhelst, hoe meer zij straks knuffelt met de baby. 21 Ga wandelen langs strand of door bossen. 22 Stuur haar overdag een SMS met de boodschap: ‘Ik ben trots op je en ik hou van je.’ 23 Trakteer haar op haar favoriete zwangerschapssnack. 24 Zit haar klaagzangen geduldig uit en zeg nooit dat ze niet zo moet klagen. 25 Koop een T-shirt in de online winkel van IkVader met opschrift: ‘Daddy Cool’. 26 Doe (vaker) de was. 27 Ontwerp zelf de geboortekaartjes. 28 Maak (de bovenkant van) de keukenkastjes schoon zonder dat ze erom gevraagd heeft. 29 Vraag haar regelmatig hoe ze zich voelt. 30 Neem de ademhalingsoefeningen van de zwangerschapsgym met haar door. 31 Geef de nieuwe cd van haar favoriete band om straks tijdens de bevallingsuren naar te luisteren. 32 Praat met haar over de bevalling. Is ze bang voor de baringspijn? Stel haar dan gerust. Vertel haar bijvoorbeeld over de ‘pijn van een marathonloper’ (zie pagina 289) 33 Koop een lingerie-bh die past bij haar nieuwe maat. 34 Geef haar een pak luiers cadeau. Laat het haar uitpakken met de woorden ‘deze verschoon ik sowieso’. 35 Maak de babykamer gereed. 36 Geef haar een Belly Mask cadeau: hiermee kan ze een gipsen afdruk van haar buik maken. Kijk op www.alwaysremember.nl 37 Lees dit boek van A tot Z en verras haar met je kennis en wijsheid! 165